Kaburgalar (Costa), omurgalı canlılarda göğüs kafesini oluşturan, esnek ve kemiksi yapılardır. Göğüs kafesi, hayati organları (kalp, akciğerler vb.) koruma ve solunum mekanizmasına yardımcı olma gibi önemli görevler üstlenir. İnsanlarda ve diğer memelilerde kaburgalar, omurga kemiklerinden başlayıp önde sternum (göğüs kemiği) ile birleşirler. Ancak, tüm kaburgalar sternum ile doğrudan bağlantılı değildir.
Kaburgalar, tipik olarak uzun, kavisli ve yassı kemiklerdir. Yapıları, omurgadan sternuma uzanırken iç organları koruyacak şekilde tasarlanmıştır.
İnsanlarda genellikle 12 çift kaburga bulunur (toplam 24 adet). Bu kaburgalar, anatomik konumlarına ve sternum ile olan bağlantılarına göre sınıflandırılır.
Tipik bir kaburga, aşağıdaki kısımlardan oluşur:
Kaburgaların sternum ile bağlantısını sağlayan yapılardır. Kıkırdak yapısı, göğüs kafesine esneklik kazandırır ve solunum sırasında genişleyip daralmasına olanak tanır.
Kaburgaların temel işlevleri, iç organları korumak ve solunuma yardımcı olmaktır.
Göğüs kafesi, kalp, akciğerler, büyük damarlar ve karaciğer gibi hayati organları dış etkenlere karşı korur. Kaburgaların kemiksi yapısı, bu organlara fiziksel bir bariyer oluşturur ve travmalara karşı dayanıklılık sağlar.
Kaburgalar, solunum sürecinde önemli bir rol oynar. Solunum kasları (diyafram ve interkostal kaslar) kasıldığında, göğüs kafesi genişler ve akciğerlerin hava ile dolmasına olanak tanır. Kaburgaların esnek yapısı, bu genişleme ve daralma hareketlerini kolaylaştırır. Özellikle diyafram kasının kasılması ile kaburgalar yukarı ve dışa doğru hareket eder.
Kaburgalar, çeşitli tıbbi durumların ve yaralanmaların hedefi olabilirler.
Kaburga kırıkları, göğüs travmalarının en sık görülen sonuçlarından biridir. Genellikle düşme, trafik kazası veya doğrudan darbe sonucu oluşur. Kırıklar, şiddetli ağrıya neden olabilir ve solunumu zorlaştırabilir. Komplike kırıklarda, akciğerler veya diğer iç organlar zarar görebilir. Pnömotoraks (akciğerin sönmesi) veya hemotoraks (göğüs boşluğunda kan birikmesi) gibi ciddi komplikasyonlar görülebilir.
Kaburga çıkıkları, kaburganın sternum veya omurga ile olan bağlantısının bozulmasıdır. Genellikle travma sonucu meydana gelir ve ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olur.
Doğumsal olarak kaburga anomalileri de görülebilir. En sık görülen anomalilerden biri, servikal kaburgadır (boyun kaburgası). Bu durum, boyun bölgesinde sinir ve damarlara baskı yaparak çeşitli semptomlara neden olabilir (örneğin, torasik çıkış sendromu).
Kaburgaların evrimsel kökeni, sucul omurgalılara kadar uzanır. Balıklarda, kaburgalar omurga boyunca uzanan ve vücut duvarını destekleyen yapılardır. Kara omurgalılarında, kaburgalar göğüs kafesini oluşturarak iç organları koruma ve solunum mekanizmasına yardımcı olma gibi ek işlevler kazanmıştır.
Kaburgaların sayısı ve yapısı, hayvan türüne göre değişiklik gösterir. Kuşlarda, kaburgalar daha hafiftir ve uçuşa uyum sağlamıştır. Yılanlarda, kaburgalar vücut boyunca uzanır ve hareket etmelerine yardımcı olur. Memelilerde, kaburgalar göğüs kafesini oluşturarak akciğerleri ve kalbi korur. Bazı memelilerde (örneğin, balina ve yunus) serbest yüzen kaburgalar (serbest kaburgalar) bulunmaz.